Debriyaj
Debriyaj aracın temel parçalarından biridir. Ancak yanlış ya da kalitesiz kullanılması araç sisteminde büyük çaplı problemlere yol açabilir. Debriyajın temel görevi vites değiştirmeyi sağlamaktır. Bu işlemleri ise motor ve vites kutusu arasındaki bağlantıyı keserek sağlamaktadır. Motorlu araçlarda, motor ve vites kutusu arasında konumlanmış olan ve oldukça büyük bir öneme sahip olan debriyaj, araçların sağlıklı bir şekilde çalışmasını sağlamaktadır. Aracın hareket halinde olması durumunda, motordan vites kutusuna hareket iletimini de sağlamaktadır. Bu detayın dışında gerekli hallerde, motorla güç aktarma organlarının bağlantısının kesilmesine de destek olmaktadır.
Debriyaj Nasıl Çalışır?
Otomobiller, hareket etmek için ihtiyaç duydukları hıza bir anda kavuşamaz. Ani hızı yakalamak için yapılan zorlama sebebiyle araçta güçlü bir sarsıntı ve gürültü meydana gelir. Düşük hızdan yüksek hıza ya da yüksek hızdan düşük hıza geçebilmek için bu aşamada debriyaj sisteme girer. Vites ve motorun koordinasyonunun sağlanması ile araçların hızlanması ya da yavaşlaması da sağlanmaktadır. Baskı, balata ve bilye olmak üzere 3 parçadan oluşmaktadır. Debriyaj, sürtünme kuvvetinden yararlanarak çalışmaktadır. Motorun aktif olması sayesinde baskı ve balata da motorla eş zamanlı şekilde döner. Bilye, bu iki yapının arasında konumlanmıştır. Bu sayede diğer parçalar ile beraber hareket eder. Sürücünün debriyaja basması ile beraber bilye, baskının ortasında bulunan şemsiye adı verilen bölüme basınç uygular ve balata bu sayede boşa çıkmaktadır. Boşa çıkan balatalar, motordan aldıkları hareketleri de tekerlere ve vites dişlisine iletemez. Şanzımanda yer alan vites dişlisine güç ulaşamadığı için de dişli boşta kalarak kendi hızı ile döner. Vitese geçebilmek için de bu dişlinin durması gerekmektedir. Bu sistem; senkromeç adı verilen frenleyici parça tarafından sağlanmaktadır. Bu noktada sürücü vites kolunu ittikçe, senkromeç vites dişlisine dayanması ile dişlileri sorunsuz şekilde birbirine geçmesi için uygun konumlara ulaştırır. Bu sayede vites sessiz ve sorunsuz şekilde de geçirilir. Vites değiştirme işlemleri ardından, sürücü ayağını debriyajdan kaldırır. Bu sırada balata tekrar bilye ve baskı arasına sıkışır ve güç şanzımana da iletilir.